Powrót

Rezerwaty przyrody w Nadleśnictwie Tomaszów

Rezerwaty przyrody w Nadleśnictwie Tomaszów

Chcecie się dowiedzieć czegoś więcej na temat rezerwatów przyrody w Nadleśnictwie Tomaszów? Zapraszamy tutaj!

Na terenie naszego Nadleśnictwa Tomaszów znajduje się 9 rezerwatów przyrody. Zajmują one łącznie 302,05 ha, co stanowi 1,63% powierzchni naszego nadleśnictwa.

 

1. Rezerwat "Piekiełko" koło Tomaszowa Lubelskiego

Rezerwat o powierzchni 2,25 ha stanowi cenny obiekt geologiczny. Na jego terenie znajduje się skupisko głazów narzutowych (ich liczba jest różna w zależności od źródła), które jak dotąd sądzono zostały przyniesione przez lodowiec z okolic Chełma i Rejowca. W świetle najnowszych badań głazy są oderwanymi fragmentami miejscowych piaskowców wieku sarmackiego. Mają kształt płaskich bloków utworzonych z piaskowców średnio- i drobnoziarnistych, wśród których występują zwięzłe i bardzo odporne na procesy niszczące warstwy kalcytowe. Głazy charakteryzują się pokaźnymi rozmiarami, największe z nich mają do 10 m obwodu. Badania archeologiczne wykazały również pewną regularność ustawienia bloków, co sugeruje że miejsce to mogło być miejscem prasłowiańskiego kultu.
Obecnie teren rezerwatu porośnięty jest drzewostanem sosnowym, który ze względu na ochronę ścisłą nie był poddawany żadnym zabiegom pielęgnacyjnym. W wyniku tego głazy zostały przysłonięte przez drzewostan i dobrze rozwinięty podszyt, przez co stały się one słabo widoczne, a ich układ nieczytelny.

Głazy w rezerwacie "Piekiełko"
 

2. Rezerwat "Księżostany"

Rezerwat o powierzchni 50,55 ha  stanowi fragment kompleksu leśnego położonego na kulminacji północnej krawędzi Roztocza Tomaszowskiego o wysokości 310 m n.p.m. na linii wododziałowej zlewni Wieprza i Bugu. W rezerwacie występuje zespół żyznej buczyny karpackiej w formie podgórskiej (Dentario glandulosae-Fagetum). W domieszce występują lipa drobnolistna Tilia cordata, dąb szypułkowy Quercus robur, grab pospolity Carpinus betulus, olsza czarna Alnus glutinosa, klon zwyczajny Acer platanoides, jawor Acer pseudoplatanus, jesion wyniosły Fraxinus excelsior i wiąz górski Ulmus glabra.

Kwitnące łany żywca gruczołowatego w rezerwacie "Księżostany"

3. Rezerwat "Łabunie"

Rezerwat o powierzchni 108,55 ha obejmuje las grądowy z przewagą sztucznie wprowadzonej sosny Pinus sylvestris. Ponadto występują: grab pospolity Carpinus betulus, dąb szypułkowy Quercus robur, lipa drobnolistna Tilia cordata. W miejscach, gdzie drzewostan jest przerzedzony lub na obrzeżach płatów nieleśnych wykształciły się zespoły ciepłych zarośli Peucedanetum cervariae-Coryletum lub rzadziej Ligustro-Prunetum (zarośla tarninowo – ligustrowe). Na terenie rezerwatu znajduje się stanowisko ciemiężycy czarnej Veratrum nigrum, wiśni karłowatej Cerasus fruticosa, lnu złocistego Linum flavum, ostrożenia pannońskiego Cirsium pannonicum, goryczki orzęsionej Gentianella ciliata, goryczki krzyżowej Gentiana cruciata, miłka wiosennego Adonis vernalis, omanu wąskolistnego Inula ensifolia, obuwika pospolitego Cypripedium calceolus, gółki długoostrogowej Gymnadenia conopsea. W wyniku sukcesji zbiorowisk roślinnych w kierunku zbiorowisk zaroślowych i leśnych znacznie zmniejszyła się powierzchnia zbiorowisk stepowych. W chwili obecnej rezerwat „Łabunie" wchodzi w skład projektowanego obszaru Natura 2000- Łabunie (PLH 060080).

Kwitnąca ciemiężyca czarna w rezerwacie "Łabunie"

4. Rezerwat "Skrzypny Ostrów"

2,21 ha powierzchni całkowitej rezerwatu stanowi cenny obiekt przyrodniczy ze względu na stanowisko modrzewia polskiego Larix polonica, który jest endemicznym podgatunkiem występującym licznie tylko w Górach Świętokrzyskich. Modrzew polski Larix polonica rosnący w rezerwacie osiąga imponujące rozmiary – wysokość ok. 37 metrów i pierśnicę ok. 70 cm. Dominującym zbiorowiskiem jest żyzna buczyna karpacka Dentario glandulosae-Fagetum, która tutaj jest postacią mniej typową, odchyloną w kierunku niżowych grądów. Około 15 km na wschód od rezerwatu przebiega granica zwartego występowania buka Fagus sylvatica, a ok. 3 km na wschód granica zasięgu jodły Abies alba. Również wschodnia granica występowania modrzewia polskiego Larix polonica  przebiega w pobliżu rezerwatu.

5. Rezerwat "Las Lipowy" w Uroczysku Bukowiec

Rezerwat (powierzchnia 11,93 ha) jest cennym obiektem ze względu na występowanie starodrzewiu dębowo-lipowego. Ważnym elementem drzewostanu jest również buk Fagus sylvatica, ponieważ występuje tutaj przy wschodniej granicy swego zasięgu.Dominującym zbiorowiskiem roślinnym na terenie rezerwatu jest grąd subkontynentalny w odmianie typowej Tilio-Carpinetum typicum. Na terenie rezerwatu rośnie ponad 120 gatunków roślin, m.in.: parzydło leśne Aruncus sylvestris, wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum, pierwiosnek wyniosły Primula eliator, pierwiosnek lekarski Primula veris, konwalia majowa Convallaria majalis.

Kwitnący wawrzynek wilczełyko

6. Rezerwat "Przecinka"

Rezerwat obejmuje dobrze zachowane fragmenty żyznej buczyny karpackiej w formie podgórskiej Dentario glandulosae – fagateum collinum, która na omawianym terenie ma charakter wyraźnie ekstrazonalny. Występuje tylko przy szczególnej kombinacji warunków środowiska. Buczyna ta jest postacią mniej typową, odchylona w kierunku niżowych lasów liściastych typu grądowego. W drzewostanie panuje buk Fagus sylvatica, liczną domieszkę stanowi grab Carpinus betulus, nieliczną domieszkę stanowi lipa drobnolistna Tilia cordata, jawor Acer pseudoplatanus, dąb szypułkowy Quercus robur, klon zwyczajny Acer platanoides oraz sosna pospolita Pinus sylvestris. Poza żyzną buczyną karpacką w rezerwacie występuje również niewielki płat grądu typowego Tilio-Carpinetum typicum. Ważnym walorem rezerwatu jest również występowanie wśród gatunków drzew okazów o wartości pomnikowej. Rezerwat ma powierzchnię 32,55 ha.

7. Rezerwat "Zarośle"

Teren rezerwatu porasta drzewostan jodłowo-bukowy w większości naturalnego pochodzenia. Główne zespoły roślinne to żyzna buczyna karpacka Dentario glandulosae-Fagetum (występuje w formie zdegradowanej) oraz wyżynny jodłowy bór mieszany Abietetum polonicom. Ponadto w składzie drzewostanu znajdziemy sosnę pospolitą Pinus sylvestris, świerka pospolitego Picea abies, lipę drobnolistną Tilia cordata.W rezerwacie rosną m.in.: wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum, bez koralowy Sambucus racemosa, szczyr trwały Mercurialis perennis, czartawa drobna  Circaea alpina i starzec Fuchsa Senecio fuchsi. W granicach rezerwatu znajdują się gospodarcze i wyłączone drzewostany nasienne, a jego powierzchnia wynosi 64,91 ha.

Rezerwat "Zarośle"

8. Rezerwat "Jalinka"

Rezerwat przyrody "Jalinka", o powierzchni 3,80 ha, funkcjonuje w obrębie Południoworoztoczańskiego Parku Krajobrazowego. Został utworzony w celu zachowania fragmentu naturalnego lasu grądowego z udziałem jodły, w miejscu najpłytszej i największej koncentracji unikatowych, bezcennych pokładów drzew skrzemieniałych. Wśród siedlisk leśnych dominuje zespół Tilio-Carpinetum abietetosum z udziałem starodrzewu dębowego w wieku ponad 200 lat.
W rezerwacie występują m.in.: zachyłka Roberta Phegopteris robertiana, wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum, marzanka wonna Galium odoratum, gnieźnik leśny Neottia nidus-avis, podkolan biały Platanthera bifolia.

9. Rezerwat "Machnowska Góra"

Celem utworzenia rezerwatu (25,30 ha) jest zachowanie roślinności kserotermicznej i populacji storczyka purpurowego Orchis purpurea. Na terenie rezerwatu dominują zbiorowiska muraw kserotermicznych z klasy ciepłolubnych muraw o charakterze stepowym Festuco-Brometea. Występuje tu wiele rzadkich i chronionych gatunków roślin: goryczka krzyżowa Gentiana cruciata, storczyk purpurowy Orchis purpurea, storczyk kukawka Orchis militaris, szafirek miękkolistny Muscari comosum, dziewięćsił popłocholistny Carlina onopordifolia. W chwili obecnej rezerwat wchodzi w skład obszaru mającego znaczenie dla wspólnoty (Natura 2000)-OZW Żurawce (PLH 060029).

Storczyki purpurowe rosnące w rezerwacie "Machnowska Góra"