Asset Publisher Asset Publisher

Leśnik.

Postać może nieznana, jednak ważna dla tomaszowskich lasów. O kim mowa? Dowiedz się w artykule!

Absolwent słynnej Politechniki Lwowskiej. Leśniczy i kierownik tartaków w Siedliskach, dobrach książąt Sapiehów. Uratował z niemieckiej obławy generała Karaszewicza-Tokarzewskiego. Kierował ruchem partyzanckim w Krośnie, Jaśle, Sanoku i Brzozowie. Człowiek, który przeżył Auschwitz, Sachsenhausen i Buchenwald. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.  Wojewoda rzeszowski. Minister Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego.  Kim jest ten człowiek o tak niesamowicie barwnej biografii?

 

Tym człowiekiem był Roman Gesing. Organizator, konspirator, partyzant, ludowiec, polityk. A jednocześnie znakomity leśnik. Postać ważna dla tomaszowskich leśników z wielu względów, ale powszechnie dosyć mało znana, można by rzec, że wręcz zapomniana. Postanowiliśmy ją Wam przybliżyć.

Herb Politechniki LwowskiejU schyłku XVIII wieku, w trakcie rozbiorów Polski, na podstawie patentu wydanego przez cesarza Józefa II Habsburga, rozpoczęła się na terenach dawnej Rzeczypospolitej tzw. kolonizacja józefińska. W Tym okresie, na terenie Galicji osiedliło się ponad 3 000 rodzin narodowości niemieckiej, w tym właśnie rodzina Gesingów. Akcja kolonizacyjna nie do końca okazała się sukcesem zaborców, gdyż wielu kolonistów, w tym i osiedleni w okolicach Mielca Gesingowie, z biegiem czasu spolonizowało się. Przykładem jest chociażby fakt, iż Gesingowie podczas II Wojny Światowej odmówili podpisania volkslisty.Roman, urodził się w Orłowie (powiat mielecki, gmina Borowa), gdzie uczęszczał do szkoły podstawowej, a później do gimnazjum w Mielcu i Jarosławiu, które ukończył w 1923 roku. Rok później został studentem wydziału rolno-leśnego sławnej Politechniki Lwowskiej. Tam rozpoczął działalność społeczną i polityczną, m.in. był działaczem  Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici”, był członkiem Zarządu Koła Studentów Inżynierii Lasowej Politechniki Lwowskiej, a także  działał w Bratniej Pomocy Studenckiej Politechniki Lwowskiej. Praca społeczna książę Paweł Sapiehaoraz konieczność pomocy rodzicom borykającym się z problemami w gospodarstwie rodzinnym sprawiły, że Roman Gesing uzyskał dyplom inżyniera leśnika dopiero w lutym 1932 roku. Jednakże w chwili ukończenia studiów dowiódł już swojej wartości jako zarządca i administrator. W trakcie praktyk pracował m.in. w zakładach Gleisingera w Broszniowie (był to jeden z pierwszych tartaków parowych w kraju). W latach 1928-1931 zastępczo zarządzał dużym majątkiem leśnym Polany, a także pracował w lasach majątku Dzików, którym administrował książę Leon Sapieha. Prawdopodobnie dzięki temu już 1933 roku został leśniczym i zarządcą tartaku w dobrach rawskich, w Siedliskach u księcia Pawła Sapiehy. Tutaj pracował pięć lat, aż w 1938 roku przyjął stanowisko nadleśniczego w Kątach, oraz kierownika tartaków  firmy „Przemysł Drzewny S.A. w Krakowie” Dalej udzielał się politycznie i społecznie, został wybrany do Rady Naczelnej Stronnictwa Ludowego.

W Kątach Romana Gesinga zastała II Wojna Światowa. Jako doświadczony organizator kierował ruchem partyzanckim w okolicznych powiatach. Warto wspomnieć, iż to właśnie w jego domu, w 1941 roku, odbyło się konspiracyjne zebranie, na którym zapadła decyzja o utworzeniu Batalionów Chłopskich- drugiej pod względem liczebności (po Armii Krajowej) organizacji partyzanckiej w okupowanej Polsce. W 1940 roku pomagał też w ucieczce generała Michała Karaszewicza-Tokarzewskiego na Węgry, i dzięki jego przytomności umysłu oraz znajomości języka niemieckiego generał uciekł oprawcom. Konsekwencje poniósł właśnie Gesing, który był bacznie obserwowany przez Niemców, a za swoją konspiracyjną działalność został 20 września 1942 roku aresztowany przez Gestapo i osadzony w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu. Uwięziony, pracował w komandzie DAW – Deutche Ausrustungswerke (Niemieckie Zakłady Wyposażenia), na składzie drzewnym. W latach 1944-45 przenoszono go do kolejnych obozów w Sachsenhausen, Buchenwald i Wenzleben, aż do 14 kwietnie 1945 roku, kiedy obóz Wenzleben został wyzwolony przez wojska amerykańskie. Nie został na Zachodzie, tęsknota za krajem była na tyle silna, że wrócił do kraju. Już 20 grudnia 1945 roku został powołany na stanowisko wojewody w Rzeszowie, a następnie wybrany na posła Sejmu Roman GesingUstawodawczego. Z funkcji wojewody zrezygnował w 1947 roku, w międzyczasie udzielając się społecznie. 7 stycznia 1950 roku został Dyrektorem Departamentu Techniki w Ministerstwie Leśnictwa, a 1 września 1954 roku objął stanowisko dyrektora Departamentu Lasów Nadzorowanych i Łowiectwa. W 1956 roku został znów posłem, a rok później został podsekretarzem stanu w Ministerstwie Leśnictwa.

Ministrem Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego Roman Gesing został 18 maja 1960 roku, i pełnił tę funkcję przez 10 lat, aż do roku 1970.  Za swojej kadencji postanowił podwyższyć jakość i zakres prac hodowlanych w lasach, zwiększyć produkcyjność oraz zwiększyć inwestycje w zakresie odnawiania zaległych i bieżących zrębów oraz zalesiania gruntów nieleśnych. Znany był z troski o ochronę przyrody, za jego rządów powołano Słowiński Park Narodowy oraz przygotowywano plany pod powołanie Bieszczadzkiego i Roztoczańskiego Parku Narodowego. Jego decyzją powołano około 200 nowych rezerwatów, oraz osiągnięto pełną restytucję[1] łosia i żubra. Dbał też o kształcenie nowych pokoleń leśników, m.in. restytuował Wydział Leśny w Krakowie, oraz swoją decyzją powołał do życia Technikum Leśne w Zagnańsku (którego do dnia dzisiejszego jest patronem).  Społecznikiem był też do końca swojego życia. Był członkiem Zarządu Głównego reaktywowanego Polskiego Towarzystwa Leśnego,  brał czynny udział w działaniach Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Leśnictwa i Drzewnictwa. Był także sekretarzem generalnym Międzynarodowego Komitetu Oświęcimskiego[2]

Roman Gesing zmarł 14 lutego 1975 roku. Został z honorami pochowany na warszawskich Powązkach.

A jaki związek ma postać Romana Gesinga z tomaszowskimi lasami? Prawie 3 000 ha lasów, administrowanych dziś przez Lasy Państwowe, należały przed wojną do majątku Sapiehów. Noszą jeszcze ślad ręki tego znakomitego leśnika i administratora lasy dzisiejszych leśnictw Siedliska i Potoki. Na rowerowej „Ścieżce Edukacyjnej Hrebenne-Siedliska”, na szczycie góry, stoją jeszcze modrzewie i daglezje wśród bukowych lasów. Te właśnie iglaste drzewa tworzą aleję, zaprojektowaną i posadzoną pod nadzorem inżyniera Gesinga, podczas jego pracy w majątku Sapiehów. Sama aleja często jest nazywana właśnie „Aleją Gesinga”. W 2007 roku Polskie Towarzystwo Leśne postanowiło uczcić pamięć tego niezwykłego człowieka. Właśnie w tym miejscu stanął pamiątkowy obelisk oraz tablica informacyjna. Dzięki temu Wy, korzystając ze wspaniałych widoków, oddychając wyjątkowym powietrzem i ciesząc oczy urodziwymi buczynami karpackimi, możecie dowiedzieć się kim była ta wyjątkowa w naszej historii postać.

Odsłonięcie pomnika w 2007 roku


[1] Restytucja – działanie zamierzające do odtworzenia lub częściowej odbudowy danego gatunku, który zagrożony jest wyginięciem. Ostatecznym celem jest przywrócenie danemu gatunkowi pełnej zdolności do samodzielnego życia.

[2] Międzynarodowy Komitet Oświęcimski – założony w 1952 roku przez byłych więźniów obozu koncentracyjnego i obozu zagłady w Auschwitz-Birkenau